«ولایت»مَداری و جاده ای به نام «جاده انصاف»

سالهای سال است که در جامعه ما گروهی هستند که خود را «ولایتمدار» می خوانند و خود را به قول خودشان ذوب در ولایت مطلقه می‌دانند. این گروه، سوار بر مرکب تیزرو، چهار­چرخ می‌­تازند و توجهی هم ندارند که چه کسانی را زیر چرخ‌­های خود لِه می‌­کنند. کسی نیست به اینها بگوید: گیرم ولایت مطلقه شما، اصلی مبتنی بر «مستقلات عقلی» باشد، که نیست؛ گیرم این اصل از «نصوص قرآن» کریم باشد، که نیست؛ گیرم این اصل از نصوص «سنت قطعی» باشد، که نیست؛ گیرم «اجماع امّت» بر آن باشد، که نیست! حالا فرض کنیم که همه اینها هم باشد، آیا اسلام شما و تشیّع شما و قرآن و سنّت و اجماع شما همین یک اصل را دارد؟

به عکس، اصلی وجود دارد به نام «عدل و انصاف»، که هم در رأس «مستقلات عقلی» است و هم نصوص فراوانی از «قرآن و سنت» بر اقامه آن فریاد می­‌زند و هم همه امّت، بل همه بشر، بر آن اتفاق‌­نظر دارند. اما گروهی از «ولایت»مَداران گویی گوششان خیلی سنگین شده و این فریادهای عقل و وحی و جامعه را نمی‌­شنوند، بلکه می‌­خواهند با همهمه و سر و صداهایشان، دیگران را نیز باز دارند از شنیدنش.

بعد از انتخابات 88 عده‌­ای از سیاستمداران را محصور کردند بدون هیچ محاکمه‌­ای! و سالهاست که آنها را در حصر نگه داشته‌­اند بدون هیچ ماده قانونی! قانون اساسی می­‌گوید که دادگاه جرم سیاسی باید به صورت علنی و با حضور هیأت منصفه برگزار شود! متهمان حوادث سال 88 خودشان میگویند که ما را محاکمه کنید!  اما هیچ کدام از این حرفها برای آقایان به پشیزی نمی‌ارزد! لابد در اینجا هم «ولایت»­مَداری اصلی است که بر همه اصول دیگر حاکم است و همین یک اصل اقتضا می‌کند که آنها تا عمر دارند در حصر نگه­دارند! در تمام رسانه‌­هایی که با پول ملت اداره می‌­شود، هر چه می‌­خواهند نثار این سیاستمداران و طرفدارانشان می‌­کنند، بدون این که دقیقه‌­ای اجازه دهند آنها از خودشان دفاع کنند. آقایان! اصل عدل و انصاف را در کدام گورستانی دفن کرده­‌اید و یا در کدام بیابانی انداخته‌­اید؟

در ابتدای سوره مائده دو آیه داریم که اصل «عدل و انصاف» را به بهترین شکلش فریاد زده و تکرار کرده است. اگر نخوانده‌­اید، لطفاً بخوانید و اگر خوانده‌­­اید، لطفاً دوباره بخوانید.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ... وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا؛ ای مؤمنان! ... کینه‌توزی با گروهی که شما را از ورود به مسجد الحرام بازداشتند وادارتان نکند که به آنان ستم کنید [و حقوقشان را پایمال سازید.]. (سوره مائده، آیه 2)

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ... وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا  اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى؛ ای مؤمنان! نباید دشمنی با گروهی شما را از عدالت ورزی بازدارد، عدالت ورزید که عدالت ورزیدن به [اطاعت از حق و] پرهیز [از تجاوز] نزدیک تر است. (سوره مائده، آیه 8)

دوستان «ولایت»مَدار! سوره مائده جزو آخرین سوره­‌های نازل شده بر پیامبر اکرم (ص) است. پیامبر و یاران پیامبر در زمان نزول این سوره در نقطه ضعف نبودند که به خاطر ضعفشان بخواهند با دشمنان خود مدارا کنند! بلکه در اوج قدرت بودند. مشرکان مکه و یهودیان مدینه جنگ‌هایی علیه پیامبر و یارانش راه انداخته و بسیاری از یاران پیامبر- ازجمله عموی بزرگوار ایشان- را به شهادت رسانده بودند. اما این پیشینه نیز سبب نمی‌­شد که پیامبر و مسلمانان از جاده عدالت و انصاف دور شوند.

آقایان! تقوا از نظر قرآن، به ذکر زبان و ریش بلند و انگشتر ستبر نیست. بلکه نزدیک­ترین معیار به تقوا، همین «عدالت» است؛ آن هم عدالت‌­ورزی نسبت به کسانی که آنها را دشمن خود می پندارید.

دوستان «ولایت»مَدار! این حکم قرآن است در مورد دشمنان مشرک و یهودی و مسیحی!

اولاً، شما به گَرد پیامبر و اصحابش نمی‌­رسید؛

ثانیاً، اگر شما اجازه بفرمایید! مخالفان شما در انتخابات 88 مسلمانند و نه مشرک و کافر؛

ثالثاً؛ دشمن شما نبودند و هنوز هم نیستند.

پس لطفاً شما با برادران و خواهرانِ مخالف مسلمانتان به عدالت رفتار کنید. بر فرض هم که شما جانشین پیامبر و اصحاب ایشان باشید و موسوی و کروبی و رهنورد و طرفدارانشان مشرک و یهودی و مسیحی باشند! آیا قرآن نگفته است که نزدیک ترین چیز به تقوا رفتار منصفانه و عدالت‌آمیز با آنان است؟ پس لطفاً به همین یک اصل مسلّم قرآنی عمل کنید، بقیه اش پیشکشتان!

آقایان «ولایت»مَدار! شما که قدرت و ثروت را به صورت مطلق در اختیار دارید و جوامع مختلف- علاوه بر جامعه ایران- را می‌­سازید و آباد می‌­کنید و در رفاه مادی و معنوی الگوی جهانیان می­‌شوید و علاوه بر این، به همه مبارزان جهان در سوریه و لبنان و فلسطین و افغانستان و یمن و آفریقا و آسیای میانه و آمریکای لاتین و ... کمک می کنید و باز هم الحمد لله آنقدر ثروت دارید که هر روز به هر مناسبتی تمام خیابان‌ها و کوی و برزن‌ها را پر می‌­کنید از بَنِرهای رنگارنگ، از عکس‌ها و نوشته­‌های «ولایت»مَدارانه! شما که اینقدر دارید، لطفا کمی هم هزینه کنید و جاده ای- ولو یک جاده خاکی- به نام «جاده انصاف» بسازید، آن هم نه برای ما و مخالفانتان، بلکه برای خود و همراهانتان! در غیر این صورت، من می‌­ترسم که ناگهان خدای ناکرده چهارچرخ مرکب مبارکتان پنچر شود و در گِل بمانید!

نوشته شده توسط محمد­کاظم شاکر – استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی، نهم دی ماه 1395